KİFA

İKLİM NEDİR?

İklim, bir yerde uzun bir süre boyunca gözlemlenen sıcaklık, nem, hava basıncı, rüzgâr, yağış, yağış şekli gibi meteorolojik olayların ortalamasına verilen addır. Hava durumundan farklı olarak iklim, bir yerin meteorolojik olaylarını uzun süreler içinde gözlemler. Bir yerin iklimi o yerin enlemine, yükseltisine, yer şekillerine, kalıcı kar durumuna ve denizlere olan uzaklığına bağlıdır. İklimi inceleyen bilim dalına klimatoloji adı verilir. İklim türleri, sıcaklık ve yağış rejimi gibi durumlara bakılarak sınıflandırılabilir.

İklim değişikliği nedir?

İklim değişikliği, dünya genelinde uzun vadeli ve kalıcı hava durumu değişikliklerini ifade eder. Bu değişiklikler, yüzyıllar boyunca gözlemlenebilecek doğal süreçlerin yanı sıra, insan faaliyetlerinden kaynaklanan etkilerden de kaynaklanabilir. İklim değişikliği, sıcaklık artışları, deniz seviyesinin yükselmesi, yağış düzenlerindeki değişiklikler ve ekstrem hava olaylarının artması gibi çeşitli belirtilerle kendini gösterir.

Küresel iklim değişikliği nedir?

Küresel iklim değişikliği fosil yakıtların kullanımı, arazi kullanımı değişiklikleri, ormansızlaştırma ve sanayi süreçleri gibi insan etkinlikleriyle atmosfere salınan sera gazları (H2O (su buharı), CO2, CH4, O3, N2O, CFC–11, HFC, PFC, SF6) birikimlerindeki hızlı artışın doğal sera etkisini kuvvetlendirmesi sonucunda yerkürenin ortalama yüzey sıcaklıklarındaki artışı ve iklimde oluşan değişiklikleri ifade eder.

Sera etkisi nedir?

Güneş her gün dünyaya yaklaşık 120000 terawatt enerji verir, bu insanlığın halihazırda tüm günlük ve endüstriyel süreçlerde kullandığından yaklaşık 10000 kat daha fazladır. Güneş ışınları yeryüzünün yüzeyine çarptığında dünya bu solar radyasyonun bir kısmını toprak ve okyanuslarda ısı olarak emer. Bu ısının bir kısmı tekrar uzaya kaçar, ancak bir kısmı karbondioksit ve metan gibi sera gazları tarafından kapalı tutulur ve dünyanın bir sıcak hava battaniyesine sarılmasını sağlar. Buna “sera etkisi” adı verilir ve bu olmadan insanlık ve canlılar yaşamlarını sürdüremezler.

Yeşil ekonomi ne demektir?

Ekonomik yapının iklim dostu bir biçimde dönüştürülmesiyle ekonomik, toplumsal ve ekolojik sürdürülebilirliği aynı anda yakalamanın mümkün olması. Bu dönüşümün ilk kuralı fosil yakıt temelli ekonomik sistemin terk edilmesidir. Bunun için gereken finansal kaynağın önemli bölümü fosil yapıyı ayakta tutmak için harcanan teşviklerden sağlanabilir.

İklim neden değişiyor?

Güneş enerjisi yansımaları, dünyanın yörüngesi, atmosferik bileşenler, atmosferin albedo özellikleri, volkanik küller, bulut örtüsü faktörleri iklim değişikliğine sebep olmaktadır. Bu faktörler, birlikte veya tek başına sera gazlarını ve sera etkisini artırmaktadır. İklim değişikliği yeryüzünün sıcaklığındaki artıştan, yani kürenin ısınmasından kaynaklanır, bu da atmosfere doğal olarak oluşanlardan daha fazla sera gazı eklemekten gelir. Küresel ısınmanın nedeni, atmosferdeki sera gazlarının normal değerlerinden daha fazla olmasıdır. Atmosferde bulunan sera gazlarının derişimi değiştiği zaman, atmosferin bileşimi da değişmektedir. Bu değişme sonucunda iklim sistemini oluşturan atmosfer, hidrosfer ve litosferde bozulmalar başlamış ve iklimin değişme süreci başlamıştır.

İklim Değişikliğinin Olumsuz Etkileri Nelerdir?

·Virüs kaynaklı hastalıklarda artış görülmesi

·Su ve gıda kaynaklarının azalması

·Ormansızlaşma ve çölleşme

·Buzulların erimesi

·Deniz suyunun ısıl genleşmesi

·Su kaynaklarında tuzlanma

·Su ve gıda ile bulaşan hastalıklarda artış

İklim Değişikliğinin Türkiye Üzerinde Etkileri Nelerdir?

İklim değişikliğinin Türkiye üzerindeki etkileri, enerji ve barınma ihtiyaçlarını karşılamak ve doğal kaynakların plansız kullanımı nedeniyle her geçen gün artıyor. Yeni yerleşim alanları için yok edilen orman arazileri ve sanayi bölgelerindeki artış, sera gazı salınımını artırıyor

Meteoroloji Genel Müdürlüğü’nün 1970-2017 yılları arasında yaşanan sıcaklıklar hakkında yayınladığı veriler incelendiğinde, Türkiye’de sıcaklık ortalamalarında giderek artan bir yükseliş görüldüğü söylenebilir. Yaklaşık 50 yıllık bir süre içinde  Türkiye’nin sıcaklık ortalamasının 12,7 ºC’den 14,0 ºC’ye çıktığı görülmektedir.

Küresel İklim Değişikliğini Önlemek İçin Neler Yapabiliriz?

Küresel iklim değişikliğini önlemek için her bir insana sorumluluk düşüyor. Yaşam tarzında yapılan basit değişiklikler, küresel iklim değişikliğini engellemeye yardımcı olabilir. Uygulanabilecek basit adımlar şu şekilde sıralanabilir:

·Uçak kullanımı azaltılabilir.

·Fosil yakıtlar yerine yenilenebilir enerji kaynakları tercih edilebilir.

·Et, çiftlik balığı, süt, peynir ve tereyağı gibi hayvansal ürünlerin tüketimi azaltılabilir.

·Yerli üretim gıdaların tüketimi artırılabilir.

·Yerli üreticiler ve paketlenmemiş gıdalar tercih edilebilir.

·Konutlara izolasyon uygulanarak enerji tasarrufu yapılabilir.

·Kısa mesafelerde ulaşım için yürünebilir veya bisiklet kullanılabilir.

·İş seyahatleri yerine, video konferans toplantılar yapılabilir.

·Sıcak su tüketimi azaltılıp enerji tasarrufu yapılabilir.

·Bilinçli tüketici olarak, yenilenebilir enerji kaynakları kullanan şirketler tercih edilebilir.

·Standart ampuller yerine, düşük enerji tüketimli LED ampuller kullanılabilir.

·Ev tipi güneş enerjisi sistemleri kullanılabilir.

·Çamaşır kurutma makineleri yerine, çamaşırlar asılarak kullanılabilir.

·Geri dönüşüm ve sıfır atık benimsenerek atık yönetimi yapılabilir.

Dünyada İklim Değişikliği Konusunda Yapılan Çalışmalar Nelerdir?

Dünyada iklim değişikliği konusunda, yerel ve uluslararası alanda birçok girişim bulunuyor. Yapılan çalışmalar, iklim değişikliğini ve sonucunda küresel ısınmayı engellemeyi başarabilir.

Günümüzde enerji talebini karşılamak için üretimin artırılması yolu tercih ediliyor. Ekonomik ve ekolojik açılardan yararlı olacak yöntemse; tüketimin yönetilmesi olabilir. Karbon salınımını azaltmak için en hızlı ve masrafsız yol, enerji verimliliği sağlanmasına yönelik önlemleri uygulamak olabilir.

Arazi kullanımındaki değişiklikler özellikle ormansızlaşma tek başına sera gazı salınımının %17’sini oluşturuyor. Ormanların azalmasını durdurmak ve orman alanlarını artırmak, iklim değişikliğine olumlu etkiler sağlayabilir. İklim değişikliği için devletler bazı önlemler alabilir. Bunlardan bazılarını şu şekilde sıralayabiliriz:

·Paris İklim Sözleşmesi gibi uluslararası anlaşmalar onaylanıp uygulanabilir.

·Fosil yakıtlar yerine yenilenebilir enerji kaynaklarına destek ve yatırımlar yapılabilir.

·Karbon salınımı için vergi yasaları oluşturulabilir.

·Ekosistemleri korumaya yönelik, konut ve atık yönetim projeleri uygulanabilir.

İklim değişikliği ile mücadeleyi başaramazsak sonuçları ne olacak?

Sanayi Devrimine kadar dünyanın ortalama ısısı 10.000 yıl boyunca büyük oranda aynı düzeyde seyretmiştir. Düzenli ve güvenilir ölçümlerin alınmaya başladığı 1850 yılından bu yana, sıcaklık 1°C artmıştır. Dünyanın, en son taşıma noktası olduğu hesaplanan 2°C’de durdurulması gerekmektedir. Şayet sera gazı emisyonları belirlenen hedefler doğrultusunda azaltılamaz ve iklim değişikliğinin etkilerine uyum sağlanamazsa, kürenin yüzey ısısının bu yüzyılın sonunda da 6,4°C’ye kadar artması olası bilimsel senaryolarda vurgulanmaktadır.

İklim değişikliğinin etkilerine neden uyum sağlamalıyız?

İklim bilimi, seragazı emisyonlarında keskin bir düşüşsağlansa bile iklim değişikliğinin kaçınılmaz etkileriyle karşı karşıya kalmaya uzun bir süre devam edeceğimize işaret etmektedir. Burada uyum iklim sistemindeki güncel ve beklenen değişikliklere ayak uydurma süreçlerini ve alınan önlemleri tarif etmektedir. Küresel iklim değişikliğinin olumsuz etkilerini azaltmaya yönelik çalışmalara genel olarak “uyum” çalışmaları denilmektedir. Uyum çalışmaları aynı zamanda fırsatları ve kaygıları faydaya çevirmeyi de içermektedir.